Το ΣτΕ «μπλόκαρε» την απόφαση του Δήμου Αθηναίων – Καμία τοπική εξαίρεση από τον ΝΟΚ
Η επίμαχη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων, με την οποία δινόταν εντολή στις υπηρεσίες δόμησης να μην εκδίδουν προεγκρίσεις ή οικοδομικές άδειες με ύψη πέραν όσων προβλέπει το βασιλικό διάταγμα του 1955 ή νεότερα Π.Δ., κρίθηκε ως παράνομη.
Ακόμη μία απόφαση του Συμβούλιο της Επικρατείας σχετικά με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) εκδόθηκε σήμερα, βάζοντας «φρένο» στην προσπάθεια του Δήμου Αθηναίων να μην εφαρμόσει οριζόντια τις διατάξεις του.
Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ξεκαθαρίζει πως κανένας δήμος της χώρας δεν έχει το δικαίωμα να αποφασίζει μονομερώς τη μη εφαρμογή του ΝΟΚ, καθώς δεν διαθέτει τη σχετική εξουσιοδότηση από τον νόμο. Η απόφαση του ΣτΕ έρχεται λίγες μόλις ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της εγκυκλίου που ορίζει τον τρόπο εφαρμογής του ΝΟΚ, κατόπιν εναρμόνισης της διοίκησης με προηγούμενες παρατηρήσεις του δικαστηρίου.
Τι αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ
Με την υπ’ αριθμ. 1728/2025 απόφαση του Ε΄ Τμήματος, το ΣτΕ (Πρόεδρος: Ρ. Γιαννουλάτου, Εισηγητής: Δ. Πυργάκης) έκρινε ότι οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης δεν έχουν εξουσιοδότηση να ρυθμίζουν ζητήματα που αφορούν την έκδοση οικοδομικών αδειών ή τους όρους δόμησης στις περιοχές τους — αρμοδιότητα που, σύμφωνα με το Σύνταγμα, ανήκει αποκλειστικά στην Πολιτεία.
Η επίμαχη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων, με την οποία δινόταν εντολή στις υπηρεσίες δόμησης να μην εκδίδουν προεγκρίσεις ή οικοδομικές άδειες με ύψη πέραν όσων προβλέπει το βασιλικό διάταγμα του 1955 ή νεότερα Π.Δ., κρίθηκε ως παράνομη κανονιστική ρύθμιση.
Το ΣτΕ επισημαίνει πως η απόφαση αυτή ουσιαστικά επιχείρησε να θεσπίσει δικούς της κανόνες ως προς τη διαδικασία έκδοσης οικοδομικών αδειών και τα επιτρεπόμενα ύψη κτιρίων στην Αθήνα, χωρίς όμως να υπάρχει σχετική νομοθετική εξουσιοδότηση.
Έτσι, το Δικαστήριο επικύρωσε τη νομιμότητα της ακύρωσης της απόφασης του Δήμου από τον Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής.
Σε τι αφορά η απόφαση
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) αφορά την εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) και συγκεκριμένα την απόπειρα του Δήμου Αθηναίων να μην τον εφαρμόσει οριζόντια στην επικράτειά του.
Ο Δήμος Αθηναίων είχε εκδώσει απόφαση με την οποία ζητούσε από τα στελέχη της Υπηρεσίας Δόμησης να μην εγκρίνουν οικοδομικές άδειες για κτίρια με ύψος μεγαλύτερο από αυτό που προβλέπει το βασιλικό διάταγμα του 1955 ή άλλα ειδικά Προεδρικά Διατάγματα, ουσιαστικά «παγώνοντας» την εφαρμογή των πιο πρόσφατων ρυθμίσεων του ΝΟΚ που επιτρέπουν μεγαλύτερα ύψη σε ορισμένες περιπτώσεις.
Τι έκρινε το ΣτΕ
Το ΣτΕ αποφάνθηκε ότι ο Δήμος δεν έχει τέτοια αρμοδιότητα. Κανένας οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να θεσπίζει δικούς του κανονισμούς ή να αποφασίζει τη μη εφαρμογή εθνικών νόμων.
Η ρύθμιση του Δήμου θεωρήθηκε παράνομη κανονιστική πράξη, γιατί ρυθμίζει θέματα (όρους δόμησης, έκδοση αδειών, επιτρεπόμενα ύψη κτιρίων) που ανήκουν αποκλειστικά στο κράτος.
Τι σημαίνει στην πράξη
- Η απόφαση του ΣτΕ ακυρώνει την πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων.
- Επιβεβαιώνει ότι ο ΝΟΚ ισχύει παντού στην Ελλάδα χωρίς εξαιρέσεις, ακόμη κι αν ένας δήμος διαφωνεί.
- Οι Υπηρεσίες Δόμησης οφείλουν να εκδίδουν άδειες σύμφωνα με τον ΝΟΚ και όχι με παλαιότερα διατάγματα.
- Με απλά λόγια: το ΣτΕ λέει ότι οι δήμοι δεν μπορούν να αποφασίζουν μόνοι τους ποιον οικοδομικό κανονισμό θα εφαρμόζουν — αυτό είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της Πολιτείας.
